Bản đồ quy hoạch các tuyến metro đường sắt đô thị ở Hà Nội

​​​

Tuyến metro là gì?

Tuyến metro là hệ thống tàu điện chạy trên cao hoặc ngầm dưới lòng đất, được thiết kế để vận chuyển một lượng lớn hành khách theo các tuyến cố định. Khác với xe buýt hay xe máy, tàu metro hoạt động trên đường ray riêng biệt, giúp rút ngắn thời gian di chuyển và đảm bảo tính ổn định, an toàn cao.

Tuyến metro thường đón và trả khách tại các ga cố định, với hình thức thanh toán linh hoạt bằng thẻ hoặc tiền mặt. Đây là phương tiện di chuyển đã phổ biến tại nhiều quốc gia phát triển và đang dần được triển khai rộng rãi tại Việt Nam.

Những lợi ích của tuyến metro đối với giao thông đô thị

1. Giảm ùn tắc giao thông nội đô

Hà Nội hiện đang đối mặt với tình trạng kẹt xe nghiêm trọng, nhất là trong giờ cao điểm. Tuyến metro với năng lực vận chuyển lớn sẽ giúp giảm thiểu số lượng phương tiện cá nhân lưu thông, qua đó giảm áp lực cho hệ thống đường bộ và giải quyết bài toán ùn tắc hiệu quả.

2. Góp phần bảo vệ môi trường

Với lượng khí thải thấp hơn so với xe máy và ô tô, tuyến metro giúp giảm ô nhiễm không khí và tiếng ồn – hai vấn đề đang ở mức báo động tại Hà Nội. Việc người dân chuyển sang sử dụng tàu điện cũng góp phần nâng cao chất lượng môi trường sống, tạo ra không gian đô thị trong lành, bền vững hơn.

3. Vận chuyển được số lượng lớn hành khách

Mỗi đoàn tàu metro có khả năng chuyên chở hàng nghìn người mỗi giờ. Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu đi lại ngày càng cao của người dân mà còn giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, đặc biệt là trong các quãng đường dài hoặc khu vực đông dân cư.

4. Thúc đẩy quá trình hiện đại hóa đô thị

Việc đầu tư vào hạ tầng metro không chỉ giúp cải thiện giao thông mà còn thúc đẩy quá trình đô thị hóa hiện đại, đồng bộ. Các công nghệ tiên tiến từ Hàn Quốc, Nhật Bản hay Mỹ đang được ứng dụng vào quá trình xây dựng, thể hiện sự phát triển mạnh mẽ của ngành giao thông Việt Nam trong thời đại mới.

Quy hoạch mạng lưới metro tại Hà Nội

Theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (theo Quyết định số 1259/QĐ-TTg ngày 26/7/2011), thành phố sẽ triển khai 8 tuyến metro với tổng chiều dài khoảng 318 km. Cụ thể:​

• Tuyến số 1: Ngọc Hồi – Yên Viên – Như Quỳnh (38,7 km)

• Tuyến số 2: Nội Bài – Trung tâm – Thượng Đình (35,2 km)

• Tuyến số 3: Nhổn – Ga Hà Nội – Hoàng Mai (21 km, dự kiến kéo dài đến Sơn Tây – 48 km)

• Tuyến số 4: Dạng vòng tròn (53,1 km), kết nối nhiều quận như Đông Anh, Hoàng Mai, Thanh Xuân, Từ Liêm...

• Tuyến số 5: Nam Hồ Tây – Hòa Lạc (34,5 km)

• Tuyến số 6: Nội Bài – Khu đô thị mới phía Tây Ngọc Hồi (43 km)

• Tuyến số 7: Mê Linh – Dương Nội (35 km)

• Tuyến số 8: Cổ Nhuế – Bát Tràng – Dương Xá (28 km)

Mục tiêu khi hoàn thiện hệ thống metro Hà Nội

Khi được đưa vào vận hành đầy đủ, hệ thống metro Hà Nội dự kiến sẽ:​

• Tăng tỷ lệ người dân sử dụng phương tiện công cộng lên 35–45%

• Giảm sự phụ thuộc vào phương tiện cá nhân xuống còn khoảng 30%

• Cải thiện môi trường đô thị, giảm ô nhiễm không khí và tiếng ồn

• Góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và nâng cao chất lượng sống

Các tuyến metro được nghiên cứu và triển khai dựa trên mật độ dân cư, vị trí các khu công nghiệp, trường học và trung tâm hành chính. Hiện nay, Chính phủ đã giao Bộ Giao thông Vận tải phối hợp cùng UBND TP. Hà Nội triển khai xây dựng 4 đoạn tuyến đầu tiên, đánh dấu bước khởi đầu quan trọng trong hành trình đưa metro vào vận hành thực tế.